بلاکاس

وسایل بازی بلاکاس

بلاکاس (انگلیسی: Blokus) یک بازی رومیزی استراتژی انتزاعی ست که به طور معمول بین دو یا 4 بازیکن انجام می‌شود و بازیکنان باید سعی کنند با تصاحب بخش‌های بیشتری از صفحه بازی با قطعات رنگی که انتخاب کرده‌اند امتیاز بیشتری کسب کنند.

این بازی توسط ریاضیدان فرانسوی برنارد تاویتیان (Bernard Tavitan) طراحی شد و نخستین بار توسط یک شرکت فرانسوی به نام Sekkoïa  در سال 2000 منتشر شد. این بازی عناوین و جوایز مختلفی را از جمله جایزه Mensa Select در سال 2004 تصاحب کرده است. این بازی در سال 2009 به Mattel فروخته شد.

گیم پلی

اشکال مختلف قطعات بازی بلاکاس

این بازی بر روی یک صفحه بازی مربعی که از 20 ستون و 20 ردیف (مجموعا 400 مربع) تشکیل شده است انجام می‌شود. مجموعا در این بازی 84 قطعه قرار دارد که در 21 شکل مختلف و 4 رنگ: آبی، زرد، قرمز و سبز تشکیل شده اند. این 21 شکل بر اساس پلیومینوهای آزاد پنج ضلعی طراحی شده‌اند (یک مونومینو، یک دومینو، دو ترومینیو، پنج تترومینو و 12 پنتومینو)

قوانین استاندارد بازی برای انواع مختلف آن به شرح زیر است:

• ترتیب انجام بازی بر اساس رنگ قطعات بازی است، به ترتیب: آبی، زرد، قرمز و سبز
• اولین قطعه از هر رنگ در یکی از 4 گوشه صفحه بازی قرار می‌گیرد. هر قطعه جدید باید طوری روی صفحه قرار بگیرد که بتواند یک قطعه همرنگ خود را لمس کند. لمس قطعات فقط باید گوشه به گوشه (Corner-to-Corner) باشد.
• اگر بازیکنی نتواند یک قطعه را روی صفحه بازی قرار بگیرد، نوبتش از دست رفته و نفر بعدی بازی را ادامه می‌دهد. بازی زمانی به پایان می‌رسد که دیگر هیچکدام از بازیکنان نتوانند قطعه ای را روی صفحه بازی بگذارند.

وقتی بازی به پایان برسد، هر بازیکن باید تمام مربع‌هایی که در زمین بازی نتوانسته تکمیل کند را محاسبه کند و به ازای هرکدام -1 امتیاز در نظر بگیرد (مثلا تترومینو -4 امتیاز)بازیکنی که بیشترین امتیاز را داشته باشد برنده خواهد شد. بازیکنی که بتواند در طول بازی از تمام قطعات خود استفاده کند 15 امتیاز به صورت بونوس دریافت خواهد کرد. اگر بازیکنی همه قطعات خود را استفاده کند و قطعه آخری که مورد استفاده قرار می‌دهد مونومینو باشد، این بازیکن 20 امتیاز را به صورت بونوس دریافت خواهد کرد.

بازی با 2 یا 3 بازیکن

قوانین بازی بلاکاس امکان انجام بازی 2 یا 3 نفره را نیز میسر ساخته است. در بازی دو نفره، هر بازیکن باید دو رنگ انتخاب کند. در بازی سه نفره، یکی از بازیکنان باید دو رنگ بردارد و یا اینکه تمام قطعات یکی از رنگ‌ها به صورت غیراستراتژیک روی صفحه بازی قرار بگیرد و بازی با همان سه رنگ و سه نفر انجام شود.

توسعه و مشتقات

Sekkoïa  و توزیع کنندگان آن چهار نوع دیگر از این بازی را تولید می‌کنند.

بلاکاس دوتایی  (Blokua Duo)

بلاکاس دوتایی فقط با دو نفر انجام می‌شود و از یک صفحه بازی کوچکتر (14 ردیف و 14 ستون) استفاده می‌شود. قطعات این بازی سیاه و سفید هستند (در نسخه اصلی نارنجی و بنفش). دو مربع برای شروع بازی در گوشه قرار نگرفته اند (برخلاف بازی اصلی بلاکاس) این مربع‌ها نزدیک مرکز هستند و در سرنوشت بازی تأثیر بسزایی دارند چراکه مهره‌های بازیکنان بعد از اولین حرکت ممکن است توسط مهره های دیگر لمس شود. بازی بلاکاس دوتایی در واقع یک بازی تهاجمی-محور است. این بازی نیاز به استراتژی خاص تری نسبت به نسخه چهار نفره آن دارد و یکی از بازیکنان توسط سه بازیکن دیگر تحت خطر قرار نمی‌گیرد (اتفاقی که ممکن است گاهی اوقات در نسخه چهار نفره رخ دهد).

بلاکاس سه گوش (Blokus Trigon)

در بلاکاس سه گوش از قطعاتی مثلثی شکل و سه گوش به جای چندضلعی استفاده می‌شود و همچنین صفحه بازی یک صفحه شش ضلعی است. این بازی در اصل برای سه نفرطراحی شده است، اما می‌تواند 2 نفره و 4 نفره نیز برگزار شود. قوانین بازی هم همان قوانین اصلی بازی است با این تفاوت گوشه ای که لبه یک قطعه را لمس کند هم قابل قبول است، در حالی که در نسخه اصلی فقط لمس گوشه به گوشه قابل قبول بود.

بلاکاس بزرگ (Blokus Giant)

بلاکاس بزرگ در واقع یک نسخه ای ازبازی است که روی یک صفحه بازی بزرگتر (570 میلی متری) یا 22 اینچی انجام می‌شود.

بلاکاس جونیور (Blokus Junior)

بازی بلاکاس جونیور برای بازیکنان جوانتر (کودکان) طراحی می‌شود. به مانند بلاکاس دوتایی این بازی روی یک صفحه بازی 14 در 14 بین 2 بازیکن انجام می‌شود، اما فقط از زیرمجموعه قطعاتی استفاده می‌کند که ظاهرا شکل ساده تری دارند. در این بازی 12 قطعه منحصر به فرد وجود دارد و هر بازیکن از هر نوع دو قطعه برمی‌دارد که مجموعا 24 قطعه می‌شود.

بلاکاس سه بعدی (Blokus 3D)

بلاکاس سه بعدی که در ابتدا با تم مایایی به عنوان رومیس (Rumis) به بازار عرضه شد، از قطعات مکعبی سه بعدی تشکیل شد. Stefan Kögl سازنده بازی رومیس (Rumis) بود که کاملا از بازی برنارد تاویتیان مستقل بود و هیچ نسبتی با هم ندارند. با این وجود پس از مدتی از آنجا که برند بلاکاس قوی تر بود، رومیس به بلاکاس سه بعدی تغییر برند داد. در قوانین این بازی هم یک تغییر اصلی رخ داده است. به جای اینکه قطعات گوشه به گوشه همدیگر را لمس کنند، قطعات باید طوری قرار می‌گرفتند که روی یک قطعه همرنگ خود را لمس کنند. همچنین بازیکن حق ندارد قطعه را طوری روی صفحه بازی قرار بدهد که یک خانه در زیر قطعه خالی بمانند. هدف این است که یکی از چهار سازه اصلی را تشکیل دهیم که هر کدام محدودیت‌های خود را دارند : برج، دیوار، پله‌ها و هرم. بازیکنان باید طوری قطعات خود را قرار دهند که در پایان بازی وقتی سازه را نگاه می‌کنیم، قطعات رنگی آن‌ها از بالا بیشترین خانه را به خود اختصاص داده باشند.

بازی‌های ویدیویی

Funkitron در دسامبر 2007 نخستین نسخه بازی ویدیویی بلاکاس را تحت عنوان Blokus World Tour معرفی کرد. این بازی تقریبا مشابه نسخه اصلی بازی رومیزی بلاکاس بود اما ویژگی‌هایی مانند 16 حریف هوش مصنوعی، موزیک، جلوه های صوتی و حالت‌های مختلف بازی از جمله حالت تور، حالت سریع و چالش‌های بلاکاس را در خود داشت.

برای مدتی یک نسخه آنلاین رسمی از بازی بلاکاس وجود داشت که بازیکنان در سراسر دنیا می‌توانستند به صورت آنلاین آن را تجربه کنند. Mattel در 18 می 2012 تصمیم گرفت با ذکر این مسئله که این بازی آنلاین نمی‌تواند استانداردهای اصلی بازی را رعایت کند که عرضه این بازی آنلاین را متوقف کند. در حال حاضر در دو سایت Pentolla.com و blokblok.org می‌توانید بازی بلاکاس را به صورت آنلاین تجربه کنید.

همچنین Gameloft یک نسخه از بازی بلاکاس را برای آیفون و آی پد در سال 2010 منتشر کرد که در آن نسخه بلاکاس کلاسیک، بلاکاس دوتایی، بلاکاس محلی با امکان برگزاری در حالت تورنومنت در دسترس قرار داشت. یک نسخه مشابه از این بازی هم با نام Quadrus به صورت آنلاین از اوایل ژانویه 2014 در دسترس قرار دارد.

از ژانویه 2014 گیم لافت (Gamelfot) نسخه آیفون و آی پد خود را از اپ استور حذف کرد. در حال حاضر بازی بلاکاس به صورت اپلیکیشن توسط شرکت Magmic ارائه می‌شود و برای آیفون و آی پد در دسترس قرار دارد. در این ورژن امکان بازی به صورت فردی و چند نفره هم وجود دارد و با حساب کاربری شبکه اجتماعی فیسبوک هم قابلیت سازگاری و با استفاده از گیم سنتر این شبکه اجتماعی امکان بازی با دوستان خود را خواهید داشت.  

بازی‌های ویدیویی شبیه سازی شده

بازی‌های مشابهی که به نوعی مشتقاتی از بازی بلاکاس و چارچوب آن است بازی می‌شود، مانند بازی‌های Blokish، Blockem، Pentobi. همچنین بازی Freebloks 3D یک ورژن مشابه از این بازی است که برای نسخه های دسکتاپ و اندروید در دسترس قرار دارد.

در نهایت یکی از پیاده سازی‌های رایگان و متن بسته این بازی Blokee است که به صورت تحت وب طراحی شده است که می‌توانید با بازیکنان دیگر بازی کنید و یا با هوش مصنوعی بازی بازی کنید، این بازی نیاز به نصب برنامه خاصی ندارد و به صورت تحت وب انجام می‌شود.