گو فیش (بازی ورق)

گو فیش (انگلیسی: Go Fish) یک بازی کارتی فرانسوی است که معمولا بین ۲ تا ۵ بازیکن انجام می‌شود. هرچند این تا ۱۰ بازیکن نیز می‌توانند آن را بازی کنند. انجام بازی گو فیش معمولا بین ۵ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.

تاریخچه

بازی‌هایی از این نوع برای اولین بار در اواسط قرن 19 ظاهر شدند. در آن زمان این بازی‌ها با کارت‌های مخصوصی انجام می‌شدند. در بریتانیا یک بازی به نام Spade the Gardener وجود داشت. در این بازی بازیکنان دسته‌های 5 کارتی از کارت‌هایی مربوط به اعضای یک خانواده را جمع آوری می‌کردند. در ادامه این بازی توسط خانواده‌های شاد (Happy Families) جایگزین شد. در این بازی مجموعه‌ باید حاوی 4 کارت اعضای یک خانواده (مادر، پدر، پسر، دختر) می‌بود. در ایالات متحده، بازی دکتر باسبی (Dr Busby) برای اولین بار در سال 1843 منتشر شد. این بازی هم بر اساس اعضای خانواده بود. در ادامه بازی نویسندگان (Authors) در سال 1861 معرفی شد. مشخص نیست که این بازی‌ها بر اساس بازی قدیمی‌تری هستند یا خیر.

بررسی بازی

هدف بازی

هدف در این بازی جمع کردن 4 کارت هم تراز در کنار هم است. شما با درخواست کارت‌ مورد نظرتان از بازیکنی که گمان می‌کنید کارت را دارد، مجموعه خود را کامل می‌کنید. هر کس بیشترین تعداد مجموعه‌های 4تایی را جمع آوری کند برنده است. ایده اصلی بازی بسیار ساده است. این موضوع باعث می‌شود برای خیلی از افراد بازی تا حدی کودکانه به نظر برسد.

انجام بازی

بازی گو فیش یا برو ماهیگیری اغلب به عنوان فیش (ماهی) شناخته می‌شود. اصطلاح ”فیش – ماهی“، یا ماهی کانادایی و ماهی روسی، گاهی اوقات در دایره واژگانی بازی‌های پیچیده‌تر استفاده می‌شود. گو فیش برای 3-6 بازیکن طراحی شده است. با این حال، این بازی به صورت دو نفره هم می‌تواند انجام شود. در این بازی از یک دسته استاندارد 52 کارتی استفاده می شود. پخش کننده کارت به هر بازیکن 5 کارت می‌دهد. در صورتی که بازی بین دو نفر انجام شود هر بازیکن 7 کارت دریافت می‌کند. کارت‌های باقی مانده به عنوان کارت‌های ذخیره به صورت پشت و رو روی زمین بازی قرار می‌گیرند.

شروع با بازیکن سمت چپ پخش کننده کارت است و چرخش بازی هم به همین سمت است. بازیکنی که نوبتش است می‌تواند یک درخواست به خصوص به فردی که می‌خواهد ارائه دهد. برای مثال، در صورتی که نوبت من باشد می‌توانم بگویم: ”مریم، لطفاً کارت‌های سرباز را به من بده“. بازیکنی که درخواست می‌کند باید حداقل یک کارت از خال کارت درخواستی خود را در دستش داشته باشد. در این مثال من باید دست کم یک سرباز در میان کارت‌های خودم داشته باشم تا بتوانم درخواستم را بیان کنم.

اگر بازیکنی که از او درخواست شد (مریم) کارت‌ درخواستی را به هر تعداد در اختیار داشته باشد (در این مثال کارت سرباز)، باید تمام آن‌ها را به فرد درخواست کننده (من) بدهد. در این صورت بازیکنی که نوبتش بوده است (من) بار دیگر فرصتی برای بازی دارد. او می‌تواند دوباره از هر بازیکنی که بخواهد (حتی بازیکنی که دست قبلی از او درخواست کرده است)  کارت طلب کند.

اگر شخص مورد نظر فاقد هرگونه کارتی از نمونه کارت‌های مد نظر درخواست کننده باشد، می‌گوید: ”گو فیش (یا برو ماهی)“. در این شرایط کسی که درخواست کارت کرده است باید یک کارت از روی زمین بردارد. اگر کارت کشیده شده همان کارت درخواستی باشد، دوباره می‌تواند نوبت خود را تکرار کند. اگر این کارت جدید کارت مورد نظر نباشد، او کارت را در دست خود قرار داده و نوبت به نفر بعدی می‌رسد.

به محض اینکه بازیکن 4 کارت شبیه به هم جمع آوری کرد، باید آن‌ها را نشان داده و رو به پایین روی زمین بازی قرار دهد. بازی تا جایی ادامه می‌یابد که یا هیچ شخصی کارتی در دست نداشته باشد و یا کارت‌های ذخیره روی زمین تمام شوند. برنده بازیکنی است که بیشترین مجموعه‌ها را برای خود گردآوری کرده باشد.

انواع بازی

برخی افراد بازی را به شیوه متفاوتی انجام می‌دهند. آن‌ها به جای درخواست کارت‌های هم تراز، کارت به خصوصی را از رقیب خود تقاضا می‌کنند. بازیکن درخواست دهنده باید حداقل یک کارت مشابه با کارت درخواستی خود در اختیار داشته باشید. به عنوان مثال شما می‌گویید: ”مریم، لطفاً هفت خشت را به من بده“. در صورتی که مریم این کارت را داشته باشد آن را به شما می‌دهد و شما یک بار دیگر بازی می‌کنید. در غیر این صورت او می‌گوید: گو فیش! شما کارت رویی بانک ذخیره را برمی‌دارید. احتمال این که این کارت 7 خشت باشد کم است. در صورتی که کارت مد نظر شما نبود نوبت بازی به بازیکن بعدی منتقل می‌شود.

اگر قصد دارید به این شیوه بازی کنید باید از قبل توافق کنید که آیا درخواست کارتی که در دستتان است در روند بازی مجاز است یا خیر. بدیهی است که شما چون فقط خودتان این کارت را دارید گو فیش می‌شوید و باید ماهیگیری کنید! نوبت شما هم در صورت انجام این کار به پایان می‌رسد، اما ممکن است این کار را از روی عمد انجام دهید. شاید می‌خواهید سایر بازیکنان را گمراه کرده و کاری کنید که فکر کنند شما آن کارت را ندارید.

برخی می‌گویند باید بعد از اتمام کارت‌های ذخیره بازی را تا جایی ادامه دهید که همه کارت‌ها تبدیل به دسته‌های چهار تایی شوند.  بدیهی است که پس از اتمام موجودی بانک ذخیره، دیگر هیچ گو فیشی وجود ندارد. اگر شخصی که از او درخواست کرده‌اید کارت مورد نظر شما را نداشته باشد، نوبت به نفر بعدی می‌رسد.

در یک روش دیگر وقتی یک بازیکن کارت‌هایش تمام شد بازی او تمام نمی‌شود؛ در این مرحله این فرد باید 5 کارت رویی بخش ذخیره را بردارد و به بازی ادامه دهد. در صورتی که کارت‌های ذخیره کمتر از 5 تا بود همه موجودی باقیمانده را برمی‌دارد.  

برخی از افراد می‌گویند که در صورت یک ماهیگیری ناموفق، نوبت به بازیکنی می‌رسد که ” گو فیش ” گفته است. در این حالت بازی دیگر به سمت چپ ادامه پیدا نمی‌کند.

روش‌های مختلفی برای امتیاز دهی وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است برای هر مجموعه چهارتایی که ایجاد می‌کنید یک امتیاز قائل شوید. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که یک نفر به هدف مورد توافق (به عنوان مثال امتیاز 10) برسید.

تعداد کمی از بازیکنان با توجه به کارت‌های موجود در مجموعه‌ها امتیاز دهی می‌کنند. برای مثال : 2 تا 10 برای جمع آوری اعداد – 11 برای سرباز – 12 برای بی‌بی – 13 برای شاه – 15 برای آس

ماهیگیری استرالیایی (Australian Fish)

به گزارش پل گاردنر استفان، در استرالیا غالباً یک نوع از این بازی انجام می‌شود که هدف آن جمع آوری جفت‌ها است. به هر بازیکن 7 کارت از 52 کارت تعلق می‌گیرد. بازیکنی که بیشترین جفت را دارد شروع کننده بازی است. زمانی که نوبت شماست باید یک کارت برای جفت کردن با کارت دست خود درخواست کنید. همه کارت‌های جفت شده باید به محض دریافت روی زمین قرار داده شوند. شما نمی‌توانید یکی از کارت‌های جفت شده را به عنوان پایه‌ای برای درخواست تطبیقی بعدیتان ذخیره کنید. بازیکنی که کارت‌هایش تمام شود، دست جدیدی متشکل از 7 کارت از بانک ذخیره برمی‌دارد. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که همه کارت‌های دست بازیکنان تمام شوند. بازیکنان برای هر جفتی که ساخته‌اند یک امتیاز کسب می‌کنند.

این بازی گاهی با کارت‌های مخصوص انجام می‌شود. گاهی هم بازی با یک دسته ورق 54تایی که شامل دو جوکر به عنوان کارت‌هایی معمولی انجام می‌شود. بازی مشابهی در ایالات متحده انجام می‌شود که در آن داشتن جفت جوکر مساوی با 2 امتیاز است؛ دلیل این امر این است که ساختن آن نسبت به جفت‌های دیگر کار سخت‌تری است. به دلایل مشابه جمع آوری دو جفت دوتایی از یک کارت هم در این بازی 3 امتیاز دارد.

در نسخه Backstab که در آدلاید بازی می‌شود تعداد کارت‌ها 108 عدد است. در این مجموعه 4 کارت جوکر هم قرار دارد. 4 الی 10 بازیکن باید در این نوع از بازی حضور داشته باشند. به هر بازیکن 7 کارت داده می‌شود. هدف بازی این است که مجموعه‌های 4 تایی (بدون اهمیت دادن به ظاهر متفاوت کارت) تشکیل داده شوند. شما در نوبت خودتان کارتی که حداقل یکی از آن در دست خود دارید انتخاب می‌کنید. در ادامه از یک بازیکن خاص برای تعداد مشخصی از آن کارت‌ درخواست می‌کنید. به عنوان مثال اگر شما یک شش دارید می‌توانید از یک بازیکن سه عدد شش بخواهید. بازیکن در صورت وجود، تعداد دقیق کارت‌هایی را که درخواست کرده‌اید به شما می‌دهد. در غیر این صورت بر فرض مثال اگر او فقط 2 تا شش دارد شما باید 1 کارت دیگر را از بانک ذخیره بردارید. نوبت به بازیکنی که از او درخوست کرده‌اید می‌رسد. در این شیوه شما موظف به قرار دادن دسته‌های چهارتایی خود روی زمین نیستید. شما می‌توانید از آن‌ها برای درخواست خال مشابه بعدیتان استفاده کنید. با این حال، چنین کاری ممکن است باعث شود ببازید. شاید بازیکن دیگری درخواست همان کارت‌ها را به شما بدهد و شما آن‌‌ها را از دست بدهید.

اومبن – مینومن (Omben – Minuman)

نسخه اندونزیایی گو فیش در زبان جاوه‌ای به نام اومبن و در اندونزیایی به نام مینومن شناخته می‌شود. هر دو نام به معنی ”نوشیدن” هستند. گفته می‌شود که در این شیوه دو بازیکن با یک دست ورق 52 کارتی بازی می‌کنند. هر کدام طبق توافق 4 یا 5 کارت برمی‌دارند. بازیکنان به نوبت از رقیب خود کارتی مانند 8 یا شاه را تقاضا می‌کنند. حریف باید تمام کارت‌های هم تراز خود را در اختیار فرد درخواست کننده قرار دهد. اگر حريف چنين كارتي نداشت، پرسش كننده بايد هم زمان با برداشتن کارت از بانک ذخیره، یک شات نوشیدنی بنوشد. پرسش كننده باید به برداشتن کارت و نوشیدن از روی زمین ادامه دهد تا جایی که به کارت مورد نظر خود برسد.

هر زمان که یک بازیکن چهار نوع از یک کارت را در دست خود جمع آوری کرد باید آن را دور انداخته و پشت و رو روی زمین قرار دهد. برنده اولین بازیکنی است که تمام کارت‌های خود را خالی می‌کند. اگر کارت‌های بانک ذخیره تمام شود بازیکن با تعداد کارت کمتر برنده بازی است. توجه داشته باشید که در این بازی بازیکنان به طور متناوب درخواست کارت می‌کنند؛ صرف نظر از این که کارت خواسته شده در دست بازیکن یا در بانک ذخیره وجود داشته باشد.

نویسندگان (Authors)

نویسندگان نوعی از گو فیش ولی بدون بانک ذخیره است. همه کارت‌ها تا حد امکان بین بازیکنان تقسیم می‌شوند. نوبت شامل درخواست کارت هم تراز یا کارت به خصوص (بسته به بازی) از بازیکن مقابل است. اگر طرف مقابل کارت شما را در اختیار داشت بازی ادامه می‌یابد؛ اگر نه، نوبت به بازیکن بعدی در سمت چپ می‌رسد. مانند گو فیش، در این بازی هم شما باید دسته‌هایی از کارت‌های هم تراز ایجاد کنید. دسته‌های چهار تایی از بازی خارج می‌شوند. بازی تا زمانی که همه کارت‌ها به مجموعه‌های چهارتایی تبدیل شوند ادامه می‌یابد. هر کس بیشترین مجموعه را در اختیار داشته باشد برنده بازی است. شما می‌توانید به ازای هر مجموعه یک امتیاز کسب کرده و بر اساس امتیاز هدف به پیش بروید.

این بازی در ایالات متحده نویسندگان نامیده می‌شود زیرا در ابتدا با کارت‌های ویژه‌ای که تصاویر نویسندگان مشهور را نشان می‌داد، انجام می‌شد. این کارت ها هنوز قابلیت دسترسی دارند. این ایده به کارت‌هایی که مخترعان، روسای جمهور آمریکا، کاوشگران، بازیکنان بیس بال و بسیاری از موضوعات دیگر را نشان می‌دهد، گسترش یافته است. مجموعه‌ای از انواع مختلف کارت برای بازی نویسندگان در amazon.com برای خرید در دسترس شماست.

خانواده‌های شاد (Happy Families)

کارت‌های بازی خانواده شاد

این نسخه انگلیسی بازی با یک بسته ویژه 44 کارته انجام می‌شود. این کارت‌ها شامل مادر، پدر، پسر و دختر یازده خانواده می‌شود. همه کارت‌ها بین بازیکنان تقسیم می‌شوند. شروع با بازیکن سمت چپ پخش کننده کارت است. بازیکنی که نوبت اوست از بازیکن دیگر کارت خاصی را از یک خانواده می‌خواهد. متقاضی باید حداقل یک کارت از آن خانواده داشته باشد. اگر بازیکنی که از او خواسته شد کارت مورد نظر را داشته باشد باید آن را تحویل دهد. پرسش کننده با درخواست یک کارت دیگر از همان بازیکن ادامه می‌دهد. اگر بازیکن حریف کارت مورد نظر را نداشته باشد می‌گوید ” در خانه نیست ” و نوبت به خودش می‌رسد. در این نسخه بازی به سمت چپ حرکت نمی‌کند. خانواده‌های تکمیل شده رو به روی صاحب خانه قرار می‌گیرند. هنگامی که همه خانواده‌ها کامل شوند، بازیکن با بیشترین مجموعه نصف امتیاز کل را کسب می‌کند.

در ادامه بازی به مرحله دوم می‌رسد. در این مرحله بازیکنان درخواست خانواده کامل می‌کنند. برنده مرحله اول، بازی را شروع می‌کند. بازیکنی که بتواند همه یازده خانواده را جمع کند، نیمه دوم را برنده می‌شود.

برخی افراد نسخه‌ای را بازی می‌کنند که در آن بازیکنی که کارت می‌خواهد باید بگوید ” لطفا ” و بازیکنی که کارت دریافت می‌کند باید بگوید ” متشکرم “. هرکسی که فراموش کند این کار را انجام دهد باید کارت درخواستی (در صورت تحویل گرفتن) را پس دهد. نوبت در ادامه به بازیکنی که از او درخواست شده است می‌رسد.

کارت‌های متفاوتی برای این نسخه از بازی در amazon.com موجود است.

در فرانسه در بازی Jeu des Sept Familles هر خانواده دارای شش عضو از جمله پدربزرگ و مادربزرگ است. در این نسخه به یک دسته 42 کارته 7 خانواده شش نفره را تشکیل می‌دهد.

پای هانگ (Pâi Hông)

معنی نام این بازی تایلندی ”کارت اتاق” است. این بازی هم در اصل مشابه با همان خانواده‌های شاد است. این بازی توسط 3 تا 6 بازیکن با استفاده از دسته استاندارد 52 کارت انجام می‌شود. همه کارت‌ها تا حد ممکن به طور مساوی بین بازیکنان تقسیم می‌شوند. هدف، تشکیل دسته‌های چهارتایی است. بازی از بازیکن کنار دیلر (پخش کننده کارت) که اولین کارت را دریافت کرده است شروع می‌شود. این فرد از بازیکن دیگری درخواست کارتی خاص را به طور کامل می‌کند. برای مثال کارت 6 خشت را درخواست می‌کند.

برای درخواست کارت باید یک کارت با همان خال در دست خود داشته باشید. اگر بازیکن مورد نظر شما کارت درخواستی را داشته باشد، آن را دریافت می‌کنید و نوبت شما ادامه می‌یابد. در غیر این صورت، نوبت به بازیکنی می‌رسد که از او درخواست کارت کرده‌اید. مجموعه‌ای از چهار کارت مساوی اتاق (hông) نامیده می‌شود. بازیکنی که یکی از این دسته‌های چهارتایی را جمع آوری کند می‌تواند آن‌ها را به پشت بر روی زمین قرار داده یا در دستانش نگه دارد. بازی زمانی تمام می‌شود که همه 13 اتاق جمع آوری شده باشند. بازیکنی که بیشترین اتاق را دارد برنده بازی است.

کوارتت (Quartett)

این نسخه معادل آلمانی خانواده‌های شاد یا نویسندگان است. این بازی را می‌توان با یک بسته استاندارد 32 کارته رایج در آلمان (آس – شاه – بی بی – سرباز – 10 – 9 – 8 – 7 ) انجام داد. در حال حاضر انواع زیادی از بسته‌های ویژه بازی کوارتت در دسترس هستند. این‌ها عمدتا از هشت کوارتت (چهارتایی) و بنابراین 32 کارت تشکیل شده‌اند. طرح‌های مختلفی در این دسته از کارت‌ها برای سلایق مختلف در بازار موجود است.

کوارتت سه یا چند بازیکن

کارت‌ها بر زده شده و در یک نوبت در جهت عقربه‌های ساعت به بازیکنان داده می‌شوند. اهمیتی ندارد که برخی از بازیکنان یک کارت بیشتر از دیگران خواهند داشت. بازیکنی که در سمت چپ دیلر قرار دارد با درخواست کارت خاصی از هر بازیکن دیگر، بازی را شروع می‌کند: ”مریم، آیا تو آس دل را داری؟“

بازیکنی که کارت می‌خواهد باید حداقل یک کارت از همان کوارتت (مجموعه چهارتایی) را در دست داشته باشد. اگر بازیکنی که کارت درخواست کرده بود به هدف خود رسید می‌تواند باز به بازی ادامه دهد. او می‌تواند دوباره از هر کسی که خواست کارت به خصوصی را تقاضا کند. اگر بازیکنی که از او درخواست می‌شود کارت درخواستی را نداشته باشد، نوبت به خودش می‌رسد. او هم می‌تواند از هر بازیکنی که می‌خواهد درخواست کارت کند. هر زمان که یک بازیکن یک کوارتت کامل (چهار کارت هم تراز هنگام استفاده از کارت‌های استاندارد) جمع آوری کرد، باید این کارت‌ها را به رو بر روی زمین قرار دهد. اگر کارت‌های بازیکنی تمام شود نوبت به نفر سمت چپ او می‌رسد.

وقتی همه کارت‌ها بر روی زمین قرار داده شود برنده بازیکنی است که بیشترین کوارتت‌ها را در اختیار داشته باشد.

کوارتت دو بازیکن

به هر بازیکن 10 کارت داده می‌شود و 12 کارت باقیمانده به پشت بر روی میز بازی قرار می‌گیرند. بازیکنی که کارت درخواستی را نداشت باید یک کارت از بانک ذخیره بردارد. قوانین باقی مانده همانند بازی سه نفره است.

کارت‌های کوارتت

تا به امروز انواع زیادی از کارت‌های کوارتت با موضوعات مختلف منتشر شده است. این تنوع به قدری زیاد است که باعث می‌شود تصور کنید که این‌ها بیشتر اشیای تزیینی هستند تا کارت بازی! طبق کاتالوگ منتشر شده توسط Leonhard Stork Spielzeit از 1880 تا آگوست 2000 بیش از 4800 دسته کوارتت آلمانی مختلف به ثبت رسیده است.

کارت‌های کوارتت آلمانی اغلب دارای آمار فنی مرتبط با موضوع دسته هستند. این ویژگی باعث می‌شود بتوان از آن‌ها برای بازی Top Trumps هم استفاده کرد. در آلمانی گاهی اوقات این بازی با عنوان Supertrumpf شناخته می‌شود.