پونتون (بازی ورق)

پونتون (انگلیسی: Pontoon) که قبلا با نام Vingt-Un شناخته می‌شده یکی از بازی‌های خانواده بازی‌های بانکی محسوب می‌شود و بین 3 تا 10 بازیکن انجام می‌شود، این بازی مشابه ورژن بریتانیایی بازی بیست و یک است که برای نخستین بار در قرن هفدهم میلادی در اسپانیا پدیدار شد و در اواخر قرن هجدهم به فرانسه، آلمان و بریتانیا گسترش پیدا کرد و در اوایل قرن نوزدهم هم به آمریکا رسید. آنطور که تصور می‌شود این بازی یک نوع از بازی بلک جک نیست و بازی پونتون هم برگرفته از بازی بلک جک نیست، اما هر دو بازی از بازی بریتانیایی Vingt-Un به وجود آمده‌اند. در بریتانیا این بازی در جنگ جهانی اول به بازی پونتون شهرت پیدا کرد، ظاهرا این نام به نوعی انحرافی از نام اصلی فرانسوی این بازی بوده است. این بازی هیچ قانون رسمی ندارد و نسبت به مکان‌های مختلف با قوانین متفاوت بازی می‌شده است. این بازی یک بازی محبوب خانوادگی است که البته در میان کودکان، دانش آموزان و نیروهای نظامی هم محبوبیت خود را داشته است. در سال 1981، پونتون به عنوان سومین بازی با ورق محبوب در بریتانیا پس از بازی رامی و بازی Whist شناخته شد. آنگونه که توصیف شده :«این یک بازی دورهمی سرگرم کننده است و هر کسی می‌تواند در کمتر از چند دقیقه آن را یاد بگیرد.»

تاریخچه

Vigt-Un برای نخستین بار در قرن هجدهم میلادی در فرانسه، بریتانیا و پروسیا مورد استقبال قرارگرفت، اما قوانین این بازی در سال 1800 در بریتانیا منتشر شد و جزئیات این بازی ساده در گذر قرن نوزدهم توسعه پیدا کرد. نام «پونتون» «Pontoon» ظاهرا نام انحرافی یک سرباز از بازی فرانسوی Vingt-Un بوده است. این بازی در سال 1917 توسط یک سرباز آمریکایی که در جنگ جهانی اول برای بریتانیا خدمت می‌کرد به ثبت رسید، او این بازی پونتون را یکی از بازی‌های سرگرم کننده برای اوقات فراغت سربازان توصیف کرده بود و آن را معادل بازی بلک جک و یا بازی بیست و یک آمریکایی دانسته بود. او گفته بود در این بازی فقط بانکر برنده می‌شود. یک نام دیگر که احتمالا به خاطر تلفظ نادرست برای این بازی به وجود آمده بود، نام ون جان «Van John» بود.

زمان زیادی لازم بود تا این بازی با نام جدیدی شناخته شود. در سال 1939 هنوز هم این بازی با نام Vingt-et-Un شناخته می‌شود و کمتر نام پونتون استفاده می‌شد. به طور بی وقفه‌ای محبوبیت بازی افزایش پیدا کرد و این بازی به سومین بازی محبوب پس از بازی رامی و بازی Whist در سال 1981 تبدیل شد. پدیده‌ای که احتمالا به تشکیل بازی کازینویی بلک جک و بازی بیست و یک کمک ویژه‌ای کرد. برخلاف بلک جک یا بازی بیست و یک، برای این بازی هیچ قوانین رسمی وجود ندارد و در مکان‌های مختلف قوانین متفاوتی داشته است. این بازی علاوه بر محبوبیت به عنوان یک بازی خانوادگی دورهمی، در میان کودکان، دانش آموزان، کارگران و نیروهای نظامی نیز محبوب بوده است.

قوانین

قوانینی که در ادامه آمده تصویری مختصر از توسعه قوانین بازی Vingt-UN که در سال 1800 مورد استقبال قرار می‌گرفته و در بازی پونتون در قرن نوزدهم توسعه یافته است و شکل امروزی این بازی را به وجود آورده است.

کارت‌ها

این بازی معمولا با یک دسته کارت 52 تایی فرانسوی بدون کارت‌های جوکر انجام می‌شود. ارزش هر کارت به این شرح است که: هر Ace به میزان دلخواه 1 یا 11 امتیاز دارد. کارت‌های حاکم (کارت‌های تصویری) هر کدام 10 امتیاز دارند و سایر کارت‌های خال به همان عددی که روی آن‌ها است ارزش دارند. اگر دو کارتی که در هر دست به بازیکنان داده می‌شود، یک Ace و یک کارت حاکم باشد، این بازیکن 21 امتیاز گرفته و اصطلاحا Natural یا Nautral Vingt-un به ثبت رسیده است.

این بازی معمولا بین دو نفر تا شش و یا هشت نفر انجام می‌شود. گفته می‌شود 10 نفر سقف تعداد بازیکنان این بازی است. Philips و Westall می‌گویند که استفاده از دو پک کارت در بازی‌های با هفت نفر به بالا توصیه می‌شود.

Vingt-Un

در زیر خلاصه ای از قوانین اولیه بازی Vingt-Un که در سال 1800 در Hoyle’s Games  منتشر شده آمده است.

نخستین دیلر بازی بر اساس توافق اولیه بین بازیکنان انتخاب می‌شود، مثلا می‌توانند توافق کنند بازیکنی که اولین کارت Ace را دریافت کند، دیلر بازی شود. این بازی بر اساس جهت عقربه های ساعت انجام می‌شود و بازیکنان باید قبل از توزیع کارت‌ها مبلغ شرط خود را به ثبت برسانند، اگرچه قوانین در این زمینه مبهم است.

دیلر به هر بازیکن دو کارت در هر نوبت می‌دهد و بر اساس نوبت بازی در دست اول از نفر سمت چپ خود شروع می‌کند و از بازیکنان می‌خواهد که تصمیم خود را بگیرند. بازیکن می‌تواند «Stand» کند و یا یک کارت دیگر دریافت کند. در صورتی که کارت جدید بخواهد دیلر بالاترین کارت در دسته کارت‌ها را به او می‌دهد. بازیکن ممکن است تا زمان رسیدن و یا گذشتن از عدد 21 از دیلر تقاضای کارت جدید کند و یا تصمیم به Stand بگیرد. اگر کارت‌های او از 21 عبور کند باید کارت‌های خود را فورا رو کند و مبلغ شرط را به دیلر بپردازد.

نخستین بازیکنی که بتواند اعلام Natural Vingt-Un کند دیلر دست بعدی بازی خواهد بود و دو برابر مبلغ شرطی که بسته است را برنده خواهد شد. دیلر جدید باید کارت‌ها را بر بزند و کارت‌های جدید را میان بازیکنان توزیع کند.

پونتون (1939)

قوانین زیر برای بازی Vingt-et-Un (پونتون) بر اساس Philips  و Westall توضیح داده شده است:

بازیکنی که بالاترین ارزش کارت را داشته باشد، دیلر اول بازی خواهد بود و با عنوان Banker شناخته می‌شود. بعد از توزیع نخستین کارت، بازیکنان به کارت‌های خود قبل از اعلام مبلغ شرط نگاه می‌کنند و سپس بر سر یک محدودیت در مبلغ شرط به توافق می‌رسند. دیلر می‌تواند بعد از دیدن کارت خود، مبلغ شرط را دو برابر کند. هر بازیکنی که پس از دریافت کارت دوم خود بتواند اعلام Natural کند، می‌تواند کارتش را نشان دهد مگر اینکه خود دیلر هم یک Natural داشته باشد. اگر بیشتر از یک بازیکن Natural داشته باشد، بازیکنی که از سمت چپ به دیلر نزدیک تر است، برنده خواهد بود.

هر بازیکن می‌تواند درخواست خرید (Buy) یا تابیدن (Twist) کارت بیشتری را داشته باشد. هر بازیکن می‌تواند با اشاره به مبلغ شرط اولیه‌اش کارت جدیدی خریداری کند، مثلا می‌تواند یک کارت را در ازای دو برابر شدن مبلغ شرط خریداری کند. این کارت به پشت به بازیکن تحویل داده می‌شود. بازیکن همچنین می‌تواند به جای درخواست خرید، درخواست Twist داشته باشد. وقتی بازیکن می‌گوید :«Twist Me One» یک کارت به رو به بازیکن داده می‌شود. بازیکن نمی‌تواند وقتی یک کارت Twisted  دارد، یک کارت خریداری کند. اگر بازیکن از کارت‌هایش راضی باشد، اعلام Stand می‌کند. بازیکنی که از امتیاز 21 عبور کند باید اعلام ورشکستگی و یا اصطلاحا «Busted» کند.

بازیکنانی که ورشکسته یا Busted می‌شوند باید مبلغ شرط را به دیلر پرداخت کنند. اگر دیلر Natural داشته باشد، از هر بازیکنی که یک Natural دارد مبلغ شرط را دریافت خواهد کرد و از هر بازیکنی که 21 داشته باشد دو برابر شرط را دریافت خواهد کرد.

در این بازی، بازیکن می‌تواند با اعلام Split با کارت‌های جفت (Pairs) خود را به صورت جداگانه بازی کند.

پونتون (2011)

قوانین مدرن پونتون بسیار متفاوت است. قوانین زیر بر اساس توصیف قوانین استاندارد آرنولد مطرح شده است. همه قوانین در مجموعه قوانین 1939 قرار دارد، به غیر از قوانین زیر:

هر بازیکنی که اولین کارت سرباز را دریافت کند، دیلر یا بانکر بازی خواهد شد. بازیکنان می‌توانند پس از دیدن کارت اول خود، بین دو رقم حداقل و حداکثر به توافق رسیده، مبلغی برای شرط خود انتخاب کنند. بانکر نباید به کارت‌های خود نگاه کند و یا مبلغ شرط را دو برابر کند. هر بازیکنی که یک پونتون (یک ace و یک کارت 10 امتیازی) پس از دریافت کارت دوم داشته باشد، باید بلافاصله پس از دریافت کارت دوم آن را اعلام کند و کارت‌هایش را روی میز قرار دهد.

مانند قبل بانکر از هر بازیکن در نوبت خود می‌پرسد که می‌خواهد چه کاری انجام دهد: Stand کند، کارت بخرد (Buy) یا کارت را بپیچاند (Twist). هر بازیکن نباید در امتیازی کمتر از 16 تصمیم به Stand  بگیرد. هر بازیکن می‌تواند تا سقف 5 کارت خریداری کند. یک بازیکن فقط در صورتی نمی‌تواند کارت پنجم را بخرد که در شرایط فعلی 12 امتیاز داشته باشد. اگرچه او می‌تواند در این شرایط Twist  کند.

اگر بازیکنی بانکر را با پونتون شکست دهد، اگر دوست داشته باشد می‌تواند دیلر باشد. اگر دو و یا چند بازیکن بیشتر پونتون داشته باشند، ترتیب جایگاه نشستتن برای دیلر بعدی در نظر گرفته می‌شود.

بازی‌های مرتبط

بلک جک یا بازی بلک جک که یکی از نوادگان بازی بریتانیایی Vingt-Un است.

Vigt-Un یا Vingt-et-Un  که ریشه فرانسوی این بازی محسوب می‌شود.

Siebzehn und vier که نوع آلمانی این بازی است.

Trente et Un  یا Trente-Un یک بازی قدیمی است که تا 31 امتیاز انجام می‌شود.

Onze et Demi یک بازی فرانسوی که تا  11½ امتیاز انجام می‌شود.

Sette e Mezzo  که مشابه بازی ایتالیایی است و با 40 کارت انجام می‌شود.

Quinze یک بازی قدیمی فرانسوی است که تا 15 امتیاز انجام می‌شود.