ورق‌های بازی

ورق بازی به کارت‌هایی می‌گویند که به شکلی ویژه ساخته شده‌اند و معمولا طرحی بارز دارند. ورق‌های بازی معمولا از کاغذ سنگین، مقوای نازک، کاغذ با روکش پلاستیک، مخلوط کاغذ پنبه‌ای یا پلاستیک نازک ساخته می‌شوند. اغلب جلو (روی) و پشت هر ورق پرداخت می‌شود تا کار کردن با آن را آسان‌تر کند. ورق‌های بازی بیشتر برای بازی‌های با ورق استفاده می‌شوند. علاوه بر این، در ترفندهای جادویی با کارت، کارت‌بازی (cardistry)، پرتاب کارت و خانه‌سازی با کارت نیز استفاده می‌شوند. ورق‌ها نیز ممکن است (با هدف داشتن کلکسیون) جمع آوری شوند. برخی از شکل‌های کارت‌های تاروت، برای پیشگویی نیز استفاده می‌شوند، اگرچه کارت‌های سفارشی‌ برای این نوع استفاده رایج‌تر هستند. ورق‌های بازی معمولاً برای جابجایی راحت آن‌ها، به اندازه کف دست ساخته می‌شوند و معمولاً با هم در مجموعه‌ای به عنوان یک "بسته ورق" یا "پک ورق" فروخته می‌شوند.

رایج ترین نوع ورق‌های‌ بازی، ورق‌هایی هستند که در بسته‌‌های ۵۲ عددی و استاندارد با خال‌های فرانسوی (پیک، دل و ...) یافت می‌شنود، که رایج ترین طرح آن‌ها، الگوی انگلیسی و سپس بلژیکی-گنوایی می‌باشد. با این حال، بسیاری از کشورها از انواع سنتی ورقِ بازی استفاده می‌کنند، از جمله ورق‌های بازی آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی و سوئیسی. ورق‌های تاروت (همچنین با نام محلی تاروکس یا تاروچی نیز شناخته می‌شوند) یک نوع قدیمی از ورق‌های بازی هستند که هنوز در فرانسه، اروپای مرکزی و شرقی و ایتالیا بسیار محبوب می‌باشند. قاره آسیا نیز دارای ورق‌هایی است که مختص به یک منطقه‌ هستند، مانند هانافودای (hanafuda) ژاپن. پشت هر ورق اغلب با الگویی پوشانده می‌شود تا نگاه کردن از داخل مواد شفاف ورق برای خواندن ورق‌های دیگران را برای بازیکنان دشوار می‌کند.

ورق‌های بازی در سبک‌های بسیار متنوعی در دسترس هستند، زیرا ممکن است ورق‌ها به‌صورت سفارشی برای کازینوها و شعبده‌بازان (گاهی به شکل بسته‌های ورق حقه‌بازی) تولید شوند. همچنین ورق‌ها  ممکن است به‌عنوان اقلام تبلیغاتی ساخته شوند، یا به‌ عنوان سوغاتی، آثار هنری، ابزارهای آموزشی، یا ابزار برندسازی استفاده شوند. بسته‌های ورق یا حتی ورق‌های تکی نیز به عنوان سرگرمی یا برای ارزش مالی جمع آوری می‌شوند. همچنین ممکن است ورق‌های بازی برای مجموعه‌ کارت‌های قابل تعویض (trading cards) یا بازی‌های کارتی قابل جمع آوری (collectible cards) تولید شوند، که می‌توانند شامل صدها و حتی هزاران کارت منحصربه‌فرد باشند. این نوع کارت‌ها همچنین می‌توانند به‌ عنوان مکملی برای بازی‌های رومیزی نیز طراحی و ساخته شوند.

تاریخچه

چین

ورق‌های بازی ممکن است در طول سلسله تانگ (Tang) در حدود قرن نهم پس از میلاد مسیح و در نتیجه استفاده از فناوری چاپ بر روی چوبی اختراع شده باشند. اولین متن شناخته شده در آن زمان که حاوی ارجاعی احتمالی به بازی‌های کارتی است، متنی متعلق به قرن نهم ‌می‌باشد که به نام ""مجموعه آثار متفرقه در دویانگ" (Collection of Miscellanea at Duyang) معروف است. این نوشته منتسب به نویسنده سلسله تانگ، سو ایی (Su E.) است.  این نوشته، شاهزاده تانگچانگ (Tongchang)، دختر امپراطور وایزانگ اهل تانگ (Yiozong of tang) را در حال انجام "بازی برگ" (leaf game) در سال ۸۶۸ با اعضای قبیله وِی (Wei)، خانواده شوهر شاهزاده، توصیف می‌کند. اولین کتاب شناخته شده در مورد بازی "برگ"، Yezi Gexi نام داشت و ظاهراً توسط یک زن از سلسه تانگ نوشته شده بود و سپس توسط نویسندگان سلسله‌های بعدی تفسیر شد. محقق سلسله سانگ (۹۶۰–۱۲۸۹) اویانگ ژیو (۱۰۰۷–۱۰۷۲) ادعا می‌کند که بازی "برگ" حداقل از اواسط سلسله تانگ وجود داشته است و اختراع آن را با توسعه برگه‌های چاپی به عنوان یک رسانه نوشتاری مرتبط می‌داند. با این حال، اویانگ همچنین ادعا می‌کند که "برگ‌ها" صفحاتی از کتابی هستند که در یک بازی تخته‌ای با تاس استفاده می‌شدند و قوانین بازی تا سال ۱۰۶۷ از بین رفته است.

دیگر بازی‌های که حول نوشیدن الکل می‌چرخد، از نوع ورق‌های بازی سلسله تانگ به بعد استفاده می‌کند. با این حال، این ورق‌ها حاوی خال یا اعداد نبودند. درعوض، با دستورالعمل‌ها یا ضمانت‌هایی برای هر کسی که آن‌ها را می‌کشید چاپ می‌شد.

اولین نمونه تاریخ بازی با کارت در ۱۷ جولای ۱۲۹۴ و زمانی رخ داد که "یان سنگژو و ژنگ پیگ داگ در حال بازی ورق [zhi pai] دستگیر شدند و بلوک‌های چوبی مخصوص چاپ کارت‌ها به همراه ۹ کارت واقعی توقیف شده بود. "

ویلیام هنری ویلکینسون معتقد است که اولین ورق‌ها (بازی) ممکن است ارز کاغذی واقعی بوده باشند. که هم به عنوان ابزار بازی و هم به عنوان مبلغ شرط برای آن بازی استفاده می‌شدند.، شبیه به بازی‌های کارتی قابل تعوض (trading card games). استفاده از پول کاغذی سخت و مخاطره آمیز بود، بنابراین پول بازی (که با آن شرط می‌شود) معروف به "کارت پول" جایگزین آن شد. یکی از اولین بازی‌هایی که قوانین آن را می‌دانیم،  مادیآو (madiao) است. یک بازی کارتی که به دوران سلسله مینگ (۱۶۴۴–۱۳۶۸) برمی‌گرد. به گفته لو رانگ (Lu Rong) محقق قرن پانزدهم، بازی مادیآو با ۳۸ "کارت پول" بازی می‌شده. این ورق‌‌ها به چهار خال تقسیم می‌شدند: ۹ ورق به شکل سکه، ۹ ورق به شکل رشته سکه (که ممکن است به دلیل نقاشی بد، اشتباه به عنوان چوب معمولی دیده شوند)، ۹ ورق به شکل میریاد (myriad که به زبان یونانی یعنی هزار سکه) و ۱۱ ورق به شکل در ده میریاد (هر میریاد هزار سکه است). در دو خال آخر به جای عدد، از نویسه‌های رمان چینی "حاشیه آب" برای نشان دادن رتبه و خال آن‌ها استفاده شده بود. خال سکه‌ها به ترتیبی معکوس دارند  یعنی ۹ سکه کمترین رتبه و ۱ سکه بالاترین رتبه را در آن خال دارد.

ایران و عربستان

با وجود اینکه تنوع گسترده‌ای در الگوهای ورق‌ها دیده می‌شود، خال‌ها ساختار یکنواختی دارند. هر خال شامل دوازده ورق است که ورق‌های بالا معمولاً ورق‌های دربار (یا ورق‌های صورت) نام می‌گیرند. این ورق شاه و وزیر نام دارند و ده ورق پایین، ورق‌های پیپ (pip، واحد شمارش) هستند. نیمی از خال‌ها از رتبه‌بندی معکوس برای ورق‌های پیپ خود استفاده می‌کنند. نقوش زیادی برای خال‌ها وجود دارد، اما برخی از آن‌ها شامل سکه، چماق، کوزه و شمشیر است که شبیه خال‌های بازی مملوک و خال‌های بازی‌های کارتی لاتین است. مایکل دامت (Michael Dummett) گمان می‌کرد که ورق‌های بازی مملوک ممکن است از یک نوع ورق قدیمی گرفته شده باشند.  آن ورق قدیمی شامل ۴۸ کارت بود که به چهار خال تقسیم می‌شدند، هر کدام با ده کارت پیپ و دو کارت صورت.

مصر

در قرن یازدهم، ورق بازی در سراسر قاره آسیا گسترش یافت و بعداً به مصر آمد. قدیمی‌ترین ورق‌های باقی‌مانده در جهان، چهار قطعه هستند که در مجموعه Keir و در موزه بناکی یافت شده‌اند. قدمت آن‌ها به قرن‌های ۱۲ و ۱۳ (اواخر فاطمیان، ایوبیان و اوایل دوران مملوک‌ها) می‌رسد.

یک بسته تقریباً کامل از ورق‌های بازی مملوک مربوط به قرن پانزدهم، توسط لئو آریه مایر (Leo Aryeh Mayer) در کاخ توپکاپی، استانبول، در سال ۱۹۳۹ کشف شد. این بسته‌ها، احتمالا برای جایگزینی ورق‌های از دست رفته استفاده می‌شدند. بسته توپکاپی در ابتدا شامل ۵۲ کارت بود. این ۵۲ کارت خود شامل چهار خال بودند: چوب چوگان، سکه، شمشیر و فنجان. هر خال حاوی ده کارت پیپ و سه کارت صورت بود و نام آن‌ها شامل مالک (شاه)، نایب مالک (نایب السلطنه یا معاون پادشاه) و ثانی نایب (نائب دوم یا زیردست) می‌شد. ثانی نایب کارتی است که وجود ندارد، بنابراین ممکن است در فقط نسخه‌های اولیه بازی وجود نداشته باشد. بدون این رتبه، خال‌های مملوک از نظر ساختاری مانند خال‌های بازی گنجیفه خواهد بود. در واقع کلمه کنجیفه در زبان عربی در شاه خال شمشیر آمده است و هنوز هم در بخش‌هایی از خاورمیانه برای توصیف کارت‌های بازی مدرن استفاده می‌شود. نفوذ از شرق دورتر می‌تواند توضیح دهد که چرا مملوک‌ها، که بیشترشان کیپچک‌های ترک آسیای مرکزی بودند، به خال جام (cups) خود تومان می‌گفتند، که در زبان‌های ترکی، مغولی و ژورچنی به معنای "میریاد" (۱۰،۰۰۰) است. ویلکینسون معتقد است که نام خال فنجان، ممکن است از وارونه کردن ایدئوگرام چینی و ژورچنِ معادل کلمه "میریاد"، 万، که در چینی میانه به شکل چیزی شبیه انسان تلفظ می‌شود، گرفته شده باشد.

ورق‌های صورت در بازی مملوک (mamluk) طرح‌هایی انتزاعی دارند یا با خوشنویسی‌ طراحی شده‌اند. احتمالاً دلیل این امر این است که ممنوعیت مذهبی در اسلام سنی آن زمان، طراحان را از نشان دادن چهره افراد روی کارت‌ها منع می‌کرده. با این حال، رتبه ورق‌ها روی آن‌ها درج می‌شد. مثلا رتبه نایب به  در نسخه فرانسوی nahipi، در ایتالیایی naibi و در اسپانیایی (naipes) نام می‌گیرد و نسخه اسپانیایی نایب هنوز رایج است. قسمتی در هر کارت پیپ وجود داشت که خال ورق را می‌داد که دارای رتبه‌بندی معکوس هستند‌. این ویژگی در مادیآو، گنجیفه، و بازی‌های ورق اروپایی قدیمی مانند  تاروت  (tarot)، اُمبره (ombre) و ماو (maw) یافت می‌شود.

تکه‌ای از دو ورق برش‌نخورده از کارت‌هایی به سبک موری (moor) به سبک مشابه کارت‌های مملوک اما ساده‌تر در اسپانیا پیدا شد که مربوط به اوایل قرن پانزدهم است.

صادرات این ورق‌ها (از قاهره، اسکندریه و دمشق) پس از سقوط امپراطوری ممالیک در قرن شانزدهم متوقف شد. قوانین این بازی‌ها از بین رفته است، اما اعتقاد بر این است که این بازی‌ها بازی‌های کارتی ساده و بدون حکم هستند.

گسترش در اروپا و تغییرات ابتدایی در طراحی

برخی از محققان معتقدند که اولین مورد ورق بازی در اروپا، ممنوعیت بازی با ورق در شهر بِرن (bern) در سال ۱۳۶۷ است، اگرچه این منبع قابل اتکا نیست. به طور کلی، ممنوعیت فلورانسی مربوط به سال ۱۳۷۷ به عنوان اولین مورد استفاده از ورق‌های بازی پذیرفته شده است. همچنین جان اهل راینفلدن (John of Rheinfelden) در  رساله خود که در سال ۱۳۳۷ منتشر شد، از یک بازی ورق و معنای اخلاقی آن صحبت می‌کند. از آن سال به بعد موردهای بیشتری (معمولاً ممنوعیت) از ورق بازی رخ می‌دهد که اولین آن‌ها در سال ۱۴۱۳ و در انگلستان ظاهر شد.

در بین الگوهای اولیه ورق‌های بازی، کارت‌هایی وجود داشتند که احتمالاً طرح آن‌ها از خال‌های بازی مملوک یعنی جام، سکه، شمشیر، و چوب چوگان، که هنوز در ورق‌های سنتی لاتین استفاده می‌شد، گرفته شده‌اند. از آنجایی که چوگان در آن زمان برای اروپایی‌ها یک ورزش مبهم بود، چوب‌های چوگان تبدیل به باتوم یا چاق شدند. حضور این نوع ورق‌ها در کاتالونیا در سال‌ ۱۳۷۱، در سوئیس ۱۳۷۷، و سال ۱۳۸۰ در بسیاری از مکان‌ها از جمله فلورانس و پاریس به اثبات رسیده است. استفاده گسترده از ورق بازی در اروپا را می‌توان با اطمینان از سال ۱۳۷۷ میلادی به بعد دنبال کرد.

در کتاب یادداشت‌های یوهانا، دوشس برابانت و ونسلاوس اول (Duchess of Brabant and Wenceslaus I)، دوک لوکزامبورگ، در نوشته‌ای به تاریخ ۱۴ می ۱۳۷۹ میلادی توسط ژنرال برابانت رنیر هلندر (Brabant Renier Hollander ) آمده است: "به مسیو و مادام، چهار پیتر و دو فلورین به ارزش هشت و نیم گوسفند، برای خرید بسته ورق پرداخت شد". چارلز یا شاربوت پوپارت، خزانه دار خانواده شارل ششم فرانسه، در دفتر حساب‌های سال ۱۳۹۲ یا ۱۳۹۳ خود، پرداختی را برای نقاشی سه بسته ورق ثبت کرده است.

از حدود ۱۴۱۸ تا ۱۴۵۰ کارت‌سازان حرفه‌ای در اولم (Ulm)، نورنبرگ و آگسبورگ بسته‌های چاپی ورق ساختند. ورق‌های بازی حتی با تصاویر مذهبی که در آن زمان به‌عنوان رایج‌ترین تصاویر برای حکاکی روی چوب استفاده می‌شدند، رقابت داشتند. همه نوع ازحکاکی‌های روی چوپ اولیه، پس از چاپ شدن، یا با دست یا از حدود ۱۴۵۰ به بعد، با شابلون رنگ می‌شدند. این ورق‌های بازی قرن پانزدهمی احتمالاً نقاشی شده‌اند. بسته کارت شکار فلاندری (The Flemish Hunting Deck) که توسط موزه هنر متروپولیتن نگهداری می‌شود، قدیمی‌ترین بسته کامل ورق‌های بازی معمولی است که از قرن پانزدهم در اروپا ساخته شده است.

ورق بازی از ایتالیا به کشورهای ژرمنیک وارد شد و خال‌های لاتین با خال‌های برگ (یا سپر)، قلب (یا گل رز)، زنگوله و بلوط جایگزین شدند و ترکیبی از تصاویر و نام‌های خال‌های لاتین و ژرمنیک به فرانسوی ترکیب شد. نتیجه این ترکیب، ایجاد خال‌های trèfles (گشنیز)، Carreaux (کاشی)، Cœurs (دل) و Piques (پیک) در حدود سال ۱۴۸۰ میلادی شد. trèfle (گشنیز) احتمالاً از خال بلوط و Piques (پیک) از خال برگ در ورق بازی آلمانی گرفته شده است. با این حال، نام‌های pique و spade (خال پیک به انگلیسی) ممکن است از شمشیر (spade در زبان ایتالیایی) خال‌های ایتالیایی گرفته شده باشد. در انگلستان، نهایتا از خال‌ها فرانسوی استفاده شد، اگرچه اولین بسته‌های ورقی که استفاده می‌شدند، ممکن است خال‌های لاتین داشته بودند. این ممکن است دلیلی باشد که چرا انگلیسی‌ها گشنیز (clover) را "club" و پیک (pique) را "spades" می‌نامیدند.

در اواخر قرن چهاردهم میلادی، اروپایی‌ها کارت‌های دربار (یا صورت) مملوک را به عوض کردند تا تصاویر خانواده‌های سلطنتی و دربار اروپایی را نشان دهند. بر اساس توصیفاتی که از این ورق‌ها در سال ۱۳۷۷ میلادی وجود دارد، در اولین ورق‌های دربار اصلی، یک "شاه" به صورت نشسته، یک ارتشبد (Marshall) که نماد خال خود را بالا نگه داشته و در ورق دیگر یک ارتشبد که نماد خال خود را پایین نگه داشته به تصویر کشیده شده است. دو ورق ارتشبد (یا مارشال) با کارت‌های اوبر (Ober) و اونتر (Unter) موجود در ورق‌های بازی آلمانی و سوئیسی مطابقت دارند. ایتالیایی‌ها و اهالی ایبِریا (شبه جزیره‌ای در جنوب اسپانیا) قبل از سال ۱۳۹۰ میلادی، سیستم اوبر/اونتر را با "شوالیه" (knight) و سرباز (fante) یا سوتا (suta- نام دیگر فانته به معنی سرباز) جایگزین کردند تا شاید کارت‌ها از نظر بصری قابل تشخیص‌تر باشند. در انگلستان، پایین‌ترین ورق دربار "knave" (هم رتبه سرباز امروزی) نامیده می‌شد که در اصل به معنای فرزند پسر بود (مقایسه کنید Knabe آلمانی)، بنابراین در این زمینه این شخصیت می‌تواند نماینده "شاهزاده"، پسر برای پادشاه و ملکه باشد. معنای خدمتکار بعداً برای این ورق  تعریف شد. ورق‌های ملکه‌ (بی‌بی) در اوایل سال ۱۳۷۷ میلادی به‌طور پراکنده به‌خصوص در آلمان ظاهر شدند. اگرچه آلمانی‌ها ورق ملکه را قبل از دهه ۱۵۰۰ میلادی رها کرده بودند، فرانسوی‌ها برای همیشه آن را برداشتند و زیر دست پادشاه گذاشتند. بسته‌های ۵۶ کارتی که هر خال شامل یک شاه، ملکه، شوالیه و سرباز (knave) بود (مانند تاروت) زمانی در قرن ۱۵ میلادی رواج داشت.

در سال ۱۶۲۸ میلادی،  وزرات خانه سازندگان ورق‌های بازی لندن (Mystery of Makers of Playing Cards of City of London (اکنون "شرکت محترم سازندگان ورق‌های بازی" نام دارد) تحت یک فرمان سلطنتی توسط چارلز اول ثبت شد. این شرکت در سال ۱۷۹۲ میلادی از دادگاه بزرگان (court of Aldermen) شهر لندن حکم فعالیت رسمی خود را دریافت کرد. این شرکت هنوز هم وجود دارد و رده‌های اعضای خود را گسترش داده است تا شامل "سازندگان ورق بازی... کلکسیونر‌های ورق، فروشندگان، بازیکنان بریج (bridge)، [و] شعبده بازان" شود.

در اواسط قرن شانزدهم میلادی، تاجران پرتغالی ورق‌های بازی را به ژاپنی‌ها معرفی کردند. اولین بسته ورق‌های بومی ژاپنی تنشو کاروتا (Tenshō karuta) بود. نام این کارت‌ها از دوره تاریخی تنشو گرفته شده است.

تغییرات بعدی در طراحی

بسته‌های ورق با نشانگر‌‌های گوشه و لبه (یعنی ارزش و رتبه کارت در گوشه یا لب‌های آن چاپ شده بود) به بازیکنان این امکان را می‌دهد که کارت‌های خود را با یک دست (به‌جای دو دستی که قبلاً استفاده می‌شد) در یک حالت بادبزن مانند نزدیک به هم نگه دارند. اولین نوع از چنین بسته‌ای از کارت‌ها که با خال‌های لاتین شناخته می‌شد توسط شرکت Infirerra و در سال ۱۶۹۳ میلادی چاپ شد. اما این ویژگی به طور رایج از اواخر قرن ۱۸ مورد استفاده قرار گرفت. اولین بسته ورق ساخت آمریکا (فرانسوی) با این نوآوری، حق اختراع سالادی (Saladee's Patent) بود که توسط ساموئل هارت در سال ۱۸۶۴ چاپ شد. در سال ۱۸۷۰ میلادی، او و پسرعموهایش در شرکت لاورنس و کوئن (Lawrence & Cohen) با شرکت Squeezers همکاری کردند تا اولین ورق‌هایی با علائم بزرگ را تولید کنند که توانست در آن زمان محبوبیت کسب کند.

چاپ این نوع ورق‌ها با با نوآوری کارت‌های صورت دو طرفه (reversible) دنبال شد. این اختراع به یک کارت‌ساز فرانسوی اهل شهر آخن (Agen) در سال ۱۷۴۵ میلادی نسبت داده می‌شود. اما دولت فرانسه که طراحی ورق‌های بازی را کنترل می‌کرد، چاپ کارت‌ها با این نوآوری را ممنوع کرده بود. در اروپای مرکزی (کارت‌های تراپولا) و ایتالیا (تاروکو‌ی بولونیایی) این نوآوری در نیمه دوم قرن هجدهم به کار گرفته شد. در انگلستان نیز، پک کارت‌ها با ورق‌های صورت دو طرفه در سال ۱۷۹۹ توسط ادموند لودلو (Edmund Ludlow) و آن ویلکاکس (Ann Wilcox) به ثبت رسید. نوع فرانسوی ورق‌ها با این طرح، در حدود سال ۱۸۰۲ توسط توماس ویلر (Thomas Wheeler)  به چاپ شد.

گوشه‌های تیز ورق‌ها سریعتر فرسوده می‌شوند و احتمالاً می‌توانند رتبه آن را نشان دهند، بنابراین با گوشه‌های گرد جایگزین شدند. قبل از اواسط قرن نوزدهم میلادی، بازیکنان انگلیسی، آمریکایی و فرانسوی ترجیح می‌دادند پشت ورق‌ها خالی باشد. اما نیاز به پنهان کردن فرسودگی و جلوگیری از نوشتن روی پشت کارت‌های منجر به چاپ طرح‌ها، تصاویر، عکس‌ها یا تبلیغات در پشت آن‌ها شد.

آمریکا کارت جوکر را وارد بسته کارت‌ها کرد. این کارت برای بازی یوکر (euchre) استفاده می‌شد. بازی یوکر مدت کوتاهی پس از جنگ انقلابی آمریکا، از اروپا به آمریکا وارد شد. در این بازی، بالاترین ورق، ورق سرباز از خال حکم (trump) است که به آن رایت بوئر (right bower) می‌گویند (از آلمانی Bauer). دومین کارت بالا در این بازی که  لفت بوئر (left bower) نام دارد، سرباز خال همرنگ با خال حکم است. کارت جوکر که در حدود سال ۱۸۶۰ میلادی اختراع شد به عنوان بالاترین کارت بازی و حتی بالاتر رایت بوئر و لفت بوئر بازی می‌شد. اعتقاد بر این است که نام کارت از  juker گرفته شده است که نامی متفاوت برای بازی euchre می‌باشد. اولین اشاره به ورق جوکر با نقش وایلد کارت، به سال ۱۸۷۵ و به یکی از اشکال پوکر بر می‌گردد.

تحقیقات

کتابخانه کتاب‌ها و نسخه‌های خطی کمیاب دانشگاه کلمبیا مجموعه ورق‌های بازی آلبرت فیلد را در اختیار دارد. آرشیوی متشکل از بیش از ۶ هزار بسته ورق منفرد از بیش از ۵۰ کشور دنیا که قدمت آن به دهه ۱۵۵۰ میلادی می‌رسد. در سال ۲۰۱۸ دانشگاه بیش از ۱۰۰ بسته از این ورق‌ها را به صورت دیجیتالی در آورد.

از سال ۲۰۱۷، دانشگاه وندربیلت (Vanderbilt) میزبان مجموعه هزار جلدی کتاب‌های جورج کللو و بازی‌های کارتی ایالات متحده بوده است که یکی از "کامل‌ترین و علمی‌ترین مجموعه‌ها [کتاب‌های مربوط به کارت‌ها و بازی‌ها]  تاکنون است که دور هم جمع شده‌اند.

قالب‌های ورق‌های مدرن

ورق‌های بازی معاصر بر اساس خال‌هایی که دارند به سه دسته کلی تقسیم می شوند: فرانسوی، لاتین و ژرمنیک. خال‌های لاتین با فرمت‌های اسپانیایی و ایتالیایی نزدیک هستند و به همان صورت استفاده می‌شوند. خال‌های سوئیسی-آلمانی نیز به اندازه کافی متمایز هستند که زیر مجموعه خود را داشته باشند. بدون در نظر گرفتن جوکرها و حکم‌های (trump) تاروت، ورق‌های فرانسوی تعداد اصلی کارت‌های بازی مملوک (بسته‌های ۵۲ عددی) را حفظ کرده‌اند، در حالی که بسته‌های ورق لاتین و ژرمنیک به طور متوسط تعداد ​​کمتری کارت دارند. بسته‌های لاتین معمولاً کارت‌های پیپ با ارزش بالاتر را حذف می‌کنند، در حالی که بسته‌های آلمانی کارت‌های با ارزش پایین‌تر را حذف می‌کنند.

در خال‌ها، شکل منطقه‌ای یا ملی وجود دارد که به نام "الگوهای استاندارد" می‌گویند. از آنجایی که این الگوها برای عموم قابل استفاده هستند، این امکان برای تولیدکنندگان ورق‌های بازی وجود دارد تا آن‌ الگوها را دوباره ایجاد کنند.‌ تفاوت‌های الگو به راحتی در کارت‌های صورت دیده می‌شوند، اما می‌توان از تعداد کارت‌ها در هر پک، نحوه استفاده از نشانگر‌های عددی، یا حتی تفاوت‌های جزئی در شکل و چیدمان کارت‌های پیپ برای تشخیص تفاوت الگوها استفاده کرد. برخی از الگوها صدها سال است که وجود دارند. جوکرها بخشی از هیچ الگو نیستند، زیرا آنها یک اختراع نسبتاً جدید هستند و فاقد هرگونه ظاهر استاندارد می‌باشند. بنابراین هر تولید کننده معمولاً تصویر برند خود را در کارت‌های جوکر قرار می‌دهد. تنوع گسترده جوکرها آن‌ها را به اقلام کلکسیونی تبدیل کرده است. هر کارتی که مانند تمبر عمل کند (ارزش جمع‌کردن داشته باشد) به آیتمی جذاب برای کلکسیونر‌ها تبدیل می‌شود. مانند آس پیک در انگلستان، آس گشنیز در فرانسه یا آس سکه در ایتالیا. دلیل اینکه این کارت‌ها قابل کلکسیونی شدن هستند این است که معمولاً لوگوی سازنده روی آن‌ها قرار می‌گیرد.

معمولاً، نشانگر عدد و رتبه ورق‌های بازی در گوشه‌های چپ بالا و پایین سمت راست چاپ شده‌اند. اگرچه این طراحی محدودیتی برای اینکه بازیکنان با کدام دست ورق‌ها را نگه دارند ایجاد نمی‌کند، برخی از بازیکنان چپ‌دست ممکن است ترجیح دهند کارت‌های خود را در جهت مخالف نگه دارند. در برخی از طراحی‌ها، نشانگر اعداد در هر چهار گوشه ورق قرار گرفته است.

ورق‌های بازی با خال فرانسوی

دک‌های (deck) فرانسوی در طرح‌ها با تعداد کارت‌های مختلف عرضه می‌شوند. دک ۵۲ کارتی محبوب‌ترین نوع آن است و شامل ۱۳ رتبه از هر خال می‌شود که کارت‌های صورت دو طرفه دارد (یعنی اگر کارت را برعکس کنید همچنان تصویر روی کارت قابل تشخص است). هر خال شامل یک آس است که تصویر آن نماد خال خود، شاه، بی‌بی و سرباز را به تصویر می‌کشد. و هر کدام از دیگر کارت‌ها نیز با نماد خالرخود به تصویر کشیده می‌شوند. و ورق‌های ۲ تا ۱۰، علاوه بر نماد خال، عدد مربوط به خود را نشان می‌دهند. علاوه بر این ۵۲ کارت،  بیشتر بسته‌های ورق شامل یک تا شش کارت جوکر می‌شوند با این حال،  دو کارت جوکر رایج تر است.

دک‌هایی که کمتر از ۵۲ کارت دارند، به‌عنوان دک‌های کوتاه شناخته می‌شوند. در بسته‌های پیکت (piquet pack) همه کارت‌های ۲ تا ۶ در هر خال حذف شده‌اند و در مجموع ۳۲ کارت در این بسته وجود دارد. در فرانسه، هلند، اروپای مرکزی و روسیه بسته‌های پیکت محبوب هستند و برای انجام بازی‌های پیکت، بلوت (belote)، بزیک (bezique) و اسکت (skat) استفاده می‌شوند. همچنین در سریلانکا، برای انجام بازی امی (Omi) که بر اساس بازی ویست (whist) است از بسته‌های پیکت استفاده می‌شود. دک‌های فرانسوی چهل کارتی در شمال غربی ایتالیا رایج هستند. آن‌ها ورق‌های ۸ تا ۱۰ را مانند دک‌های لاتین حذف کرده‌اند. دک‌های ۲۴ کارتی که ورق‌های ۲ تا ۸ از آن‌ها حذف شده نیز در اتریش و باواریا برای بازی schnapsen استفاده می‌شوند.

یک دک پینوکل (pinochle) از دو دک اسکناپسن (schnapsen) ۲۴ کارتی تشکیل شده است، بنابراین ۴۸ کارت دارد.

دک ۷۸ کارتی تاروت، کارت شوالیه را اضافه می‌کند که رتبه‌ای بین بی‌بی و سرباز دارد. همچنین ۲۱ کارت بدون عدد و  چندیدن کارت احمق (fool)  در دک آن وجود دارد.

نحوه تولید

امروزه فرآیند ساخت ورق‌های بازی تقریبا کاملا خودکار است. ورق‌های بزرگ کاغذ به هم چسبانده می‌شوند تا صفحه‌ای از مقوا ایجاد کنند. این چسب ممکن است سیاه باشد یا با رنگ تیره دیگری رنگ می‌شود تا مات شدن کارت را افزایش دهد. در این صنعت، گاهی اوقات به این ماده سیاه "gick" می‌گویند. برخی از تولیدکنندگان ورق‌های بازی ممکن است مقوا را از تامین کنندگان مختلف خریداری کنند. شرکت‌های بزرگ مانند USPCC مقوای اختصاصی خود را ایجاد می‌کنند. پس از حک شدن تصاویر مورد نظر در صفحات چاپ، طرح‌های هنری بر روی هر طرف ورق مقوا ورق چاپ می‌شود که با بافت صاف روکش و پرداخت می‌شود. که گاهی اوقات وارنیش (varnish) یا پرداخت با رنگ نامیده می‌شود. این پوشش‌ها می‌توانند بر پایه آب یا حلال باشند. همچنین می‌توان بافت‌ها و جلوه‌های بصری متفاوتی را با افزودن رنگ‌ها یا فویل‌های خاص یا استفاده از چندین مرحله لاک زدن (یا وارنیش زدن) به دست آورد.

سپس مقوا به ورق‌های جداگانه  و برش نخورده تقسیم می‌شود. در ادامه به شکل کارت‌های تکی بریده شده و به شکل دک (deck) دسته بندی می‌شوند. سپس گوشه‌های هر کارت گرد می‌شود و پس از آن دک‌ها معمولاً در جعبه‌های سلفون شده، بسته‌بندی می‌شوند. ممکن است روی جعبه (با نماد کارخانه) مهر و موم شود.

سازندگان کارت باید توجه ویژه‌ای به تولید کارت‌ها داشته باشند، زیرا می‌توان از کارت های غیرمتقارن برای تقلب استفاده کرد.

طراحی و استفاده غیر استاندارد

کازینو‌ها

شرکت‌های شرط‌بندی، معمولاً ورق‌های بازی مخصوصی دارند که برای کازینوهایشان ساخته شده است. از آنجایی که کازینوها هر روز از تعداد زیادی دک استفاده می‌کنند، گاهی ممکن است ورق‌های استفاده شده در کازینو را دوباره بفروشند. این ورق‌ها که قبل از فروش به عموم، کمی تغییر می‌‌یابند. این تغییرات شامل بریدن گوشه‌های ورق‌ها یا با سوراخ کردن دک می‌شوند. جالب است بدانید که هدف از این تغییرات این است که از استفاده مجدد ای ورق‌ها در کازینو برای تقلب جلوگیری شود.

جمع کردن کلکسیون

ورق‌های بازی به دلیل تاریخچه طولانی و تنوع زیاد در طرح‌هایشان، به آیتم‌هایی جذاب برای کلکسیونر‌ها تبدیل شده‌اند. طبق کتاب رکوردهای جهانی گینس، بزرگترین کلکسیون ورق‌های بازی شامل ۱۱۰۸۷ دک است و متعلق به لیو فوچانگ از چین می‌باشد. ورق‌های بازی تکی نیز برای اضافه شدن به کلکسیون جمع‌آوری می‌شوند، مانند کلکسیونی که دارای ۸۵۲۰ جوکر مختلف است و به متعلق به تونی دی سانتیس از ایتالیا می‌باشد که رکورد جهانی این حوزه نیز برای وی می‌باشد.

طرح ها و نقاشی‌های سفارشی

دک‌های سفارشی ممکن است برای اهداف بیشمار تولید شوند. در سرتاسر جهان، افراد و شرکت‌های بزرگی مانند شرکت ورق‌‌های بازی ایالات متحده (USPCC) سبک‌های مختلفی از دک‌ها را طراحی و منتشر می‌کنند. از جمله دک‌های یادبود و دک‌های سوغاتی. طرح‌های پررنگ و رنگارنگ معمولاً برای دک‌های کارتونی استفاده می‌شوند، در حالی که به طور کلی، ورق‌های بازی (و همچنین کارت‌های تاروت) ممکن است بر ارزش هنری تصاویر تمرکز کنند. تولید دک‌های سفارشی معمولاً در پلتفرم‌هایی مانند کیک استارتر (Kickstarter)، با شرکت‌هایی که خدمات چاپ کارت را به عموم ارائه می‌کنند، تامین مالی می‌شوند.

در سال ۱۹۷۶، گالری JPL در لندن، دک‌هایی با تصاویری آثاری از هنرمندان معاصر بریتانیایی از جمله مگی همبلینگ (Maggie Hambling)، پاتریک هرون (Patrick Heron)، دیوید هاکنی (David Hockney)، هوارد هاجکین (Howard Hodgkin)، جان هویلند (John Hoyland) و آلن جونز (Allen Jones) به نام Deck of Cards سفارش داد. چهل سال بعد در سال ۲۰۱۶، شورای فرهنگی بریتانیا (British Council) دک مشابهی به نام "Taash ke Patte" را سفارش داد که در آن هنرمندان هندی مانند بهوری بای (Buhri Bai)، شیلپا گوپتا (Shilpa Gupta)، کریشن خانا (Krishen Khanna)، رام رحمان (Ram Rahman)، غلام محمد شیخ (Ghulam Mohammed Sheikh)، آرپیتا سینگ (Arpita Singh)  و توکرال و تاگ (Thukral & Tagra) در آن حضور داشتند.

ورق‌های پرونده‌های سرد

اداره‌های پلیس، حکومت‌های محلی، سیستم‌های زندان ایالتی و حتی سازمان‌های خصوصی در سرتاسر ایالات متحده، دک‌هایی ایجاد کرده‌اند که کارت‌‌های آن‌ها شامل عکس‌ها، نام‌ها و جزئیات قربانیان یا مفقودان پرونده‌های سرد (پرونده‌هایی که از زمان شروع آن‌ها زمان زیادی گذشته است) می‌شود. این دک‌ها در فروشگاه‌های زندان یا حتی به مردم فروخته می‌شوند، به این امید که یک زندانی (یا هر کس دیگری) بتواند سرنخ جدیدی ارائه دهد. پروژه ورق‌های پرونده‌های سرد در بیش از دوازده ایالت آمریکا اجرا می‌شود. این پروژه در سازمان‌های دولتی مانند اداره تحقیقات ایالتی اوکلاهما، بخش عدالت کیفری کِنِتیکِت، بخش اصلاح مجرمان دلوِر، ادره کل نیروی انتظامی فلوریدا و دادگاه‌های رودآیلند، اجرا می‌شود. در میان زندانیان، به این ورق‌ها "کارت‌های خبرچینی" نیز گفته  می‌شود.

نماد خال‌ها در یونی‌کد (Unicode)

استاندارد یونیکد برای رمزگذاری متن در رایانه‌ها، 8 نویسه را برای خال‌های ورق‌های بازی در قسمت نمادهای متفرقه، با کد‌های U+2660–2667 تعریف می‌کند. ورژن ۷.۰ یونی‌کد در آپدیتی جامع، نماد‌های کارت‌های ترامپ در  تاروت با خال‌های فرانسوی را منتشر کرد. علاوه بر این، بسته ۵۲ عددی و مدرن ورق‌های فرانسوی، با ۴ شوالیه، همراه با یک کاراکتر (منظور اعداد و نماد‌هایی است که در یونی‌کد به کار می‌رود) که نشانگر یک ورق بازی است را در کنار جوکرهای سیاه، قرمز و سفید در بخش U و با کد‌ها +1F0A0–1F0FF اضافه کرد.

نام‌ یونی‌کد  هر گروه از چهار علامت (خال) "سیاه" و "سفید" است، اما بهتر است با عبارتی دقیق تر یعنی "پر رنگ" و "رنگ حاشیه" توصیف شوند. زیرا رنگی که واقعاً در زمان نمایش یا چاپ استفاده می‌شود یک انتخاب کاربردی است.